GISTDA จัดแข่งพัฒนาดาวเทียมขนาดเล็ก THE CubeSat Quest 2025 รอบชิงชนะเลิศ ทีม SUT.LIDARS คว้าแชมป์ครองถ้วยพระราชทานกรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
วันที่ 17 ตุลาคม 2568 ที่ ทรูไอคอน ฮอลล์ ชั้น 7 ศูนย์การค้าไอคอนสยาม กรุงเทพ ฯ ภายในงาน Thailand Space Expo 2025 กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม หรือ อว. โดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA จัดแข่งขัน THE CubeSat Quest 2025 รอบชิงชนะเลิศชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
การแข่งขันในครั้งนี้ มีเป้าหมายเพื่อสร้างแรงบันดาลใจและพัฒนาทักษะการเรียนรู้ด้านอวกาศ วิศวกรรม การออกแบบระบบ และการสื่อสารผ่านดาวเทียม CubeSat ซึ่งเป็นดาวเทียมขนาดเล็กที่ทั่วโลกให้ความสนใจ เนื่องจากมีประสิทธิภาพสูง ต้นทุนต่ำ และมีบทบาทสำคัญในการสำรวจอวกาศ การวิจัยสิ่งแวดล้อม และพัฒนาระบบการสื่อสารที่ทันสมัย
ดร.ปกรณ์ อาภาพันธ์ ผู้อำนวยการ GISTDA เปิดเผยว่า การที่เยาวชนไทยสามารถพัฒนา CubeSat ได้ด้วยตัวเอง ถือเป็นก้าวย่างที่สำคัญและเป็นความภาคภูมิใจของประเทศ เพราะเราไม่ได้มองแค่การแข่งขัน แต่มองว่าสิ่งนี้คือกระบวนการสร้างคนรุ่นใหม่ที่พร้อมจะเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีอวกาศของประเทศในอนาคต
ทั้งนี้ ตลอดระยะเวลาหลายเดือนของการแข่งขัน THE CubeSat Quest 2025 เยาวชนระดับมัธยมศึกษาและอุดมศึกษากว่า 105 ทีมจากทั่วประเทศ ต่างได้แสดงศักยภาพทางความคิด ความรู้ และความสามารถในการพัฒนา CubeSat ที่ไม่ธรรมดา ทั้งการออกแบบเพื่อใช้ตรวจสอบสภาพแวดล้อม การติดตามการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ หรือการจำลองภารกิจทางวิทยาศาสตร์ เป็นต้น จนได้ทีมที่ผ่านการคัดเลือก 7 ทีมสุดท้าย เพื่อเข้าสู่รอบชิงชนะเลิศชิงถ้วยพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งนับเป็นเกียรติสูงสุดสำหรับนักพัฒนาดาวเทียมรุ่นเยาว์จะได้รับ
โดยทุกทีมได้รับภารกิจที่ที่ท้าทายความสามารถ เช่น การอบรมการพัฒนาความรู้ด้านสร้าง Cube Sat ภารกิจจัดทำระบบการส่งข้อมูลและสื่อสารของดาวเทียม และไฮไลท์คือภารกิจการทดสอบ CubeSat ด้วยโดรน ภายใต้ภารกิจ Exploring the Beyond ซึ่งเป็นภารกิจสุดเข้มข้นของเหล่านักพัฒนา CubeSat รุ่นใหม่ที่จัดขึ้นเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2568 ที่ผ่านมา ณ สนามบินนวัตนภา วังจันทร์วัลเลย์ จังหวัดระยอง โดยเป็นการจำลองกระบวนการนำส่งดาวเทียมขึ้นสู่อวกาศในระดับเบื้องต้น 500 เมตร จากพื้นดิน และแต่ละทีมต้องออกแบบให้ CubeSat ของตนทำภารกิจได้จริงในขณะที่ลอยอยู่กลางอากาศ ไม่ว่าจะเป็นการวัดข้อมูลสิ่งแวดล้อม การสื่อสารข้อมูลกลับมาสู่สถานีภาคพื้น หรือการทำงานแบบอัตโนมัติในช่วงเวลาจำกัด ซึ่งสิ่งเหล่านี้สะท้อนกระบวนการทำงานจริงของนักพัฒนาอวกาศมืออาชีพ ซึ่ง “ไม่ใช่แค่การวางแผนบนกระดาษ หรือเขียนโค้ดในคอมพิวเตอร์ แต่คือการลงมือทำจริง เผชิญกับปัญหา และแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าแบบนักวิจัยอวกาศตัวจริง”
ด้านนางศิริลักษณ์ พฤกษ์ปิติกุล รองผู้อำนวยการ GISTDA กล่าวว่า โครงการของทีมที่ผ่านเข้ารอบสุดท้าย ถึงแม้จะเป็นการแข่งขันระดับเยาวชน แต่หลายทีมต่างมีแนวคิดที่สามารถต่อยอดสู่การพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศระดับประเทศได้ เช่น การตรวจจับควันไฟป่า การตรวจจับขยะขนาดเล็กและตรวจวัดค่าเรือนกระจก และการศึกษาการเจริญเติบโตและผลิตพลังงานจากยีสต์ ดังนั้น การแข่งขันในครั้งนี้จึงไม่ใช่แค่เวทีโชว์ความสามารถเท่านั้น แต่ยังเป็นเวทีแห่ง “จุดเริ่มต้น” ของนักวิทยาศาสตร์ วิศวกร และนักพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศรุ่นใหม่ ที่อาจเป็นกำลังหลักในการพาประเทศไทยก้าวสู่การเป็นศูนย์กลางนวัตกรรมอวกาศในภูมิภาคได้ในอนาคต
สำหรับทีมที่ชนะเลิศได้รับถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีในปีนี้ ได้แก่ ทีม SUT.LIDARS จาก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ส่วน รางวัลรองชนะเลิศ มีจำนวน 6 ทีม ได้แก่ 1.ทีม CUBE SAT P CUBE SITT 2.ทีม Per aspera ad astra. 3.ทีม NUT and Friends 4.ผู้หยั่งรู้แห่งธรณี (GeoMystics) 5.ทีม Ruammid และ 6.ทีมข้าวยำไก่แซ่บร้านไก่มาร์คสาขาหลังมอ
