จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยศูนย์สื่อสารองค์กร ร่วมกับคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ และภาคีเครือข่ายนักวิจัยด้านอนุกรมวิธานและความหลากหลายทางชีวภาพ จัดงาน Chula the Impact ครั้งที่ 36 ในหัวข้อ “43 สิ่งมีชีวิตใหม่ของโลก” นามพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
ทั้งนี้ในงาน Chula the Impact ครั้งที่ 36 มีการแถลงข่าวการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลกที่ค้นพบในประเทศไทยจำนวน 43 ชนิด ซึ่งได้รับพระราชทานชื่อวิทยาศาสตร์ภายใต้พระนามของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมายุ 70 พรรษา พุทธศักราช 2568 นอกจากนี้ยังเป็นเวทีสำคัญในการเผยแพร่องค์ความรู้ทางวิชาการด้านอนุกรมวิธานและความหลากหลายทางชีวภาพสู่สาธารณชน ตอกย้ำบทบาทของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในฐานะสถาบันอุดมศึกษาชั้นนำที่สนับสนุนงานวิจัยเพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและสังคมอย่างยั่งยืน ภายในงานมีการฉายวีดิทัศน์เทิดพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อแสดงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณด้านการส่งเสริมการศึกษา วิทยาศาสตร์ อนุกรมวิธาน และความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย
ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประธานกล่าวเปิดงาน กล่าวถึงการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลกจำนวน 43 ชนิดโดยนักวิทยาศาสตร์ไทยว่า เป็นการสร้างปรากฏการณ์ใหม่ทางวิทยาศาสตร์ และความภาคภูมิใจที่มีการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ในประเทศไทยโดยความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยต่าง ๆ นับเป็นหนึ่งในของขวัญปีใหม่สำหรับคนไทยที่สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของนักวิจัยไทยและความอุดมสมบูรณ์ด้านความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย พร้อมทั้งเป็นองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณชน และเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ถึงความก้าวหน้าของงานวิจัยด้านอนุกรมวิธานและความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศ
การค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลกเป็นผลจากการทำงานร่วมกันของนักวิจัยจากหลากหลายสถาบันทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงพลังของความร่วมมือทางวิชาการ และบทบาทของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในการสนับสนุนและขับเคลื่อนงานวิจัยด้านวิทยาศาสตร์อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้าง องค์ความรู้ใหม่ที่นำไปสู่การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการพัฒนาที่ยั่งยืน รวมทั้งสร้างแรงบันดาลใจให้นักวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์ดำเนินรอยตาม
ศ.ดร.ประณัฐ โพธิยะราช คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวถึงบทบาททางวิชาการของคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ ในการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิจัยด้านอนุกรมวิธานและความหลากหลายทางชีวภาพ โดยเน้นถึงการทำงานเชิงบูรณาการกับเครือข่ายนักวิจัยทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่ที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ
ก่อนที่จะค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ นักวิทยาศาสตร์จะต้องศึกษาว่าพื้นที่ใดที่มีการเปลี่ยนแปลงและก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ และวางแผนในอนาคตว่าจะรับมือกับการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ความหลากหลายทางชีวภาพสามารถบอกได้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติจะส่งผลต่อชีวิตของเราอย่างไร ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในปัจจุบันทำให้การตรวจการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่มีความแม่นยำและรวดเร็วมากยิ่งขึ้น
ศ.ดร.สมศักดิ์ ปัญหา ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านความหลากหลายทางชีวภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้นำเสนอที่มาและรายละเอียดของการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลก โดยอธิบายถึงกระบวนการวิจัย การจำแนกชนิด และการตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ของสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ทั้ง 43 ชนิด ภายใต้ความร่วมมือของ 31 สถาบันภายในประเทศไทย และ 14 สถาบันในต่างประเทศ ซึ่งเป็นผลงานวิจัยสำคัญด้านอนุกรมวิธานและความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย
ศ.ดร.สมศักดิ์ กล่าวว่า ประเทศไทยมีสิ่งมีชีวิตและพืชอยู่มากมายที่เป็นต้นแบบ แสดงถึงความหลากหลายทางชีวภาพ การค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ต้องมีเกณฑ์สำคัญหรือ Type หลักในการเทียบกับชื่อทางวิทยาศาสตร์ที่มีอยู่แล้ว ซึ่งปัจจุบันสามารถใช้ DNA ซึ่งเป็นหัวใจของพันธุกรรมในการเทียบได้ สิ่งมีชีวิตทั้ง 43 ชนิดผ่านการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ 14 ประเทศ และได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติในปีนี้
ภายในงานยังมีการจัดนิทรรศการแสดงข้อมูลสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลกทั้ง 43 ชนิด ค้นพบโดยนักวิทยาศาสตร์จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวมทั้งจากมหาวิทยาลัยและสถาบันต่าง ๆ เพื่อเผยแพร่ องค์ความรู้ด้านความหลากหลายทางชีวภาพแก่สาธารณชน
สำหรับสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ของโลกที่ค้นพบในประเทศไทย จำนวน 43 ชนิด ประกอบด้วย
รายชื่อที่เป็นสกุลใหม่ของโลก จำนวน 2 สกุล คือ สกุลผีเสื้อกลางคืนเทพรัตน์ (Debaratania) และสกุลเห็ดก้อนอำพันเจ้าฟ้า (Sirindhornea)
รายชื่อพืชชนิดใหม่ของโลก จำนวน 3 ชนิด คือ กระเจียวชมพูสิรินธร (Curcuma princeps) ต่างหูสิรินธร (Brachylophon sirindhorniae) และ ฮ่อมสิรินธร (Strobilanthes sirindhorniae)
รายชื่อสัตว์ชนิดใหม่ของโลก จำนวน 33 ชนิด แบ่งเป็น
1.สัตว์ในกลุ่มหนอนปล้อง จำนวน 3 ชนิด คือ ไส้เดือนริมโขงบึงกาฬ (Amynthas septuaginta) ไส้เดือนเทพรัตน์แม่น้ำโขง (Amynthas sirindhornae) และไส้เดือนภักดีแม่น้ำโขง (Metaphire fidelis)
2. สัตว์ในกลุ่มแมลง จำนวน 13 ชนิด คือแตนเบียนเจ้าฟ้า (Batothecoides sirindhornae)แตนเบียนเจ้าหญิง (Gilen principissa) แมลงช้างกรามโตเทพรัตน์ (Protohermes sirindhornae)แมลงชีปะขาวเทพรัตน์ (Ephoron debaratana) แมลงชีปะขาวสิรินธร (Teloganopsis sirindhornae) แมลงปอเข็มท้องยาวเทพรัตน์ (Coeliccia sirindhornae) แมลงหางดีดถ้ำเจ้าฟ้า (Lepidonella sirindhornae)ผึ้งยางไม้เจ้าฟ้าหญิงสิรินธร (Megachile sirindhornae) มดเขาสูงสิรินธร (Temnothorax sirindhornae)มดตะนอยเทพรัตน์ (Tetraponera sirindhornae)มดตะลานคูหารัตน์ (Camponotus sirindhornae) มดบากเทพรัตน์ (Vombisidris sirindhornae)และมวนหญ้าสิรินธร (Ceratocombus sirindhornae)
3. สัตว์ในกลุ่มครัสเตเซียน จำนวน 5 ชนิด คือกุ้งแคระน้ำจืดเจ้าฟ้า (Caridina sirindhornae)กุ้งเทพรัตน์ (Macrobrachium debaratae)คลาโดเซอแรนสมเด็จพระเทพรัตน์ (Paralona sirindhornae)โคพีพอดสิรินธร (Tropodiaptomus sirindhornae) และแอมฟิพอดเจ้าฟ้า (Quadrimaera sirindhornae)
4. สัตว์ในกลุ่มไมเรียพอด จำนวน 6 ชนิด คือ กิ้งกือกระบอกหางมนสิรินธร (Coxobolellus sirindhornae) กิ้งกือกระบอกหางแหลมสิรินธร (Thyropygus sirindhornae)กิ้งกือกระสุนพระรามเจ้าฟ้า (Rhopalomeris sirindhornae) กิ้งกือตะเข็บเจ้าฟ้า (Yuennanina sirindhornae) กิ้งกือมังกรเจ้าฟ้าหญิง (Desmoxytes chaofa)และกิ้งกือมังกรสิรินธร (Desmoxytes sirindhornae)
5. สัตว์ในกลุ่มแมงมุม จำนวน 1 ชนิด คือแมงมุมรังซ้อนสิรินธร (Domarchus sirindhornae)
6. สัตว์ในกลุ่มหอย จำนวน 4 ชนิด คือ หอยกาบสามเหลี่ยมลำน้ำมูล (Pseudodon septuaginta)หอยทากจิ๋วจุกแดงทรงเจดีย์ (Georissa principalis)หอยนักล่าสิรินธร (Discartemon sirindhornae)และหอยหางดิ้นเจ้าฟ้า (Siamopotaxis principalis)
7. สัตว์ในกลุ่มสัตว์มีกระดูกสันหลัง จำนวน 1 ชนิด คือ กบเขาหินทรายเจ้าฟ้า (Limnonectes sirindhornae)
นอกจากนี้ยังมีรายชื่อเห็ดและยีสต์ชนิดใหม่ของโลก จำนวน 5 ชนิด คือยีสต์เจ้าฟ้าหญิง (Blastobotrys princeps) ยีสต์สิรินธร (Cyberlindnera sirindhorniae) ยีสต์น้ำหวานดอกตาลโตนดเจ้าฟ้าหญิง (Moniliella princeps) ยีสต์น้ำหวานดอกตาลโตนดสิรินธร (Metschnikowia sirindhorniae) และเห็ดโกงกางจิ๋วสิรินธร (Calathella sirindhorniae)
