ทราบกันดีว่า… กว่านักวิจัยจะผลิตผลงานออกมาตอบโจทย์ประชาชน สังคมหรือประเทศนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เพราะนอกจากความรู้ ความสามารถ ความร่วมมือในการวิจัยและพัฒนาแล้ว เงินทุนวิจัยคือหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่จะทำให้โครงการต่างๆ สามารถดำเนินการต่อไปได้
และ “ หน่วยบริหารจัดการทุนวิจัยของประเทศ” ก็คือ แหล่งเงินทุนสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาที่สำคัญ
ทั้งนี้ปัจจุบันพบว่า การดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนของการบริหารจัดการทุนวิจัยของประเทศนั้น นักวิจัยสามารถทราบสถานะการดำเนินงาน ผ่านรูปแบบการแจ้งเป็นเอกสารจากเจ้าหน้าที่บริหารจัดการทุน หรือการส่งผ่านทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ ทำให้นักวิจัยไม่ได้รับความสะดวกรวดเร็วและอย่างทันท่วงทีในแต่ละขั้นตอน
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงร่วมมือกับ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พัฒนาระบบ “ NRIIS Project Tracking” ขึ้น เพื่อใช้ในการติดตามสถานะโครงการวิจัยแบบ Real Time ซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวกให้นักวิจัยสามารถติดตามกระบวนการขอทุนวิจัย ตั้งแต่การยื่นข้อเสนอจนกระทั่งได้รับอนุมัติหรือปฏิเสธ โดยระบบจะช่วยให้นักวิจัยสามารถติดตามสถานะข้อเสนอทุนวิจัยได้อย่างต่อเนื่อง
ศาสตราจารย์ นายแพทย์สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ประธานกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) กล่าวว่า ระบบดังกล่าวพัฒนาขึ้นตามนโยบายของ กสว. ที่ต้องการให้นักวิจัยและผู้เกี่ยวข้องสามารถติดตามความก้าวหน้าของโครงการวิจัยของตนเองได้ รวมถึงส่งเสริมให้เกิดการปรับปรุงกระบวนการของแหล่งทุนวิจัยให้มีความโปร่งใสและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
“วันนี้ วช. ร่วมกับ สกสว.และคณะวิศวกรรมศาสตร์ ม.มหิดล ซึ่งเป็นผู้พัฒนาระบบ ได้เปิดใช้งานระบบในการติดตามการวิจัยและวัตกรรมของประเทศ ที่เรียกว่า NRIIS Project Tracking ซึ่งเป็นการพัฒนาที่สำคัญตามนโยบายของกสว. ระบบนี้จะทำให้นักวิจัยและผู้เกี่ยวข้องสามารถที่จะติดตามได้ว่าโครงการวิจัยแต่ละโครงการของตนเอง ขณะนี้ได้อยู่ในขั้นตอนใดของการพัฒนาโครงการวิจัย นับจากยื่นข้อเสนอโครงการไปแล้ว รับทราบได้ในทุกขั้นตอน ทำให้สามารถบริหารจัดการทั้งในแง่ของเวลา การวางแผนงานได้ ในขณะเดียวกันก็เป็นการสร้างธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการ ให้เกิดความโปร่งใส รับรู้และติดตามได้ ซึ่งเป็นการพัฒนาที่สำคัญมากที่จะทำให้เห็นการวิจัยที่มีความต่อเนื่องและจะเชื่อมโยงขบวนการต่าง ๆ ได้ ซึ่งต้องขอขอบคุณหน่วยงานบริหารจัดการทุนต่างๆ ที่ได้เชื่อมโยงข้อมูลเข้ามาในระบบหลังบ้านของระบบกลาง และเป็นการนำระบบดิจิทัลเข้าใช้ในหน่วยงานภาครัฐ”
ศาสตราจารย์ นายแพทย์สิริฤกษ์ กล่าวต่อว่า ปัจจุบันระบบเสร็จสมบูรณ์และเปิดใช้งานแล้ว โดยเน้นที่ขั้นตอนตั้งแต่การยื่นข้อเสนอโครงการไปจนถึงโครงการได้รับทุน หรือไม่ได้รับทุน ส่วนก้าวต่อไปจะมีการดำเนินการเพิ่มเติม(บางส่วนมีการเปิดใช้แล้วแต่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์) ในขั้นต่อไปหลังจากได้รับทุนแล้ว เช่น การเบิกจ่ายเงิน ในแต่ละระยะ การส่งรายงานความก้าวหน้าของทุนรวมไปถึงขั้นตอนการปิดโครงการ สิ่งเหล่านี้สามารถที่จะทำต่อไปได้ ทั้งนี้ระบบฯ จะมีการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล เช่น การให้สิทธิ์ในการเข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องเฉพาะเจ้าของโครงการ
สำหรับความสนใจในการใช้งาน ประธาน กสว. บอกว่า สิ่งที่นักวิจัยอยากรู้ คือ “โครงการที่ส่งไป อยู่ขั้นไหนและอีกนานแค่ไหนจะรับทราบผล” ดังนั้น NRIIS Project Tracking จะตอบโจทย์คำถามนี้และในขั้นตอนต่อไป ในระบบหลังบ้านยังมีการวิเคราะห์ข้อมูล โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการบริหารจัดการทุน จะมีข้อมูลภายใน สามารถวิเคราะห์ได้ว่าในแต่ละขั้นตอนใช้ระยะเวลาเท่าใด และติดขัดที่ปัญหาใดได้บ้าง เรียกว่าเป็น “บิ๊กดาต้า” ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้ ซึ่งทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน อย่างไรก็ดี ขณะนี้ กสว.ได้มอบนโยบายว่า หน่วยบริหารจัดการทุนวิจัย จะต้องสามารถที่จะดูแลในการให้ทุนวิจัยให้ได้ภายใน 3 เดือน หลังจากที่ได้มีการยื่นขอทุน แต่จะมีการติดตามข้อมูลและพิจารณาว่ายังมีขั้นตอนใดที่ต้องใช้เวลาในการพิจารณาอย่างถี่ถ้วน
นางมาริยาท ตั้งมิตรเจริญ ผู้อำนวยการ กองระบบและบริหารข้อมูลเชิงยุทธศาสตร์ ด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม วช. กล่าวว่า ระบบ NRIIS Project Tracking เป็นการเพิ่มขีดความสามารถของระบบ NRIIS หรือ ระบบข้อมูลสารสนเทศวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ เพื่อให้กระบวนการขอทุนวิจัยเป็นไปอย่างราบรื่น มีประสิทธิภาพ และโปร่งใส โดยเป็นเครื่องมือสนับสนุนนักวิจัยในการติดตามความคืบหน้า ตรวจสอบข้อมูล และวิเคราะห์งานวิจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับเป้าหมายและความต้องการของประเทศ
ระบบนี้ถูกออกแบบมาให้ใช้งานผ่านเว็บไซต์แบบตอบสนอง (Responsive Website) รองรับการใช้งานบนอุปกรณ์หลากหลายรูปแบบ ช่วยให้นักวิจัยสามารถเข้าถึงข้อมูลได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวกให้กับนักวิจัยในการติดตามความก้าวหน้าของงานวิจัยของตนได้อย่างทันท่วงทีและมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น
ด้านรองศาสตราจารย์ ดร.สุภาภรณ์ เกียรติสิน หัวหน้าทีมพัฒนาระบบ NRIIS คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่าถึงระบบ NRIIS Project Tracking ว่า เมื่อนักวิจัยส่งข้อเสนอโครงการเรียบร้อยแล้ว จะได้รับรหัสติดตามสถานะโครงการจากหน้าระบบและจากอีเมล์ที่นักวิจัยได้ลงทะเบียนไว้ โดยสามารถติดตามสถานะโครงการผ่านทาง https://projtrack.nriis.go.th หรือคลิกที่หน้าระบบ NRIIS เพื่อเข้าสู่หน้าติดตามสถานะโครงการ รองรับการใช้งาน ทั้งคอมพิวเตอร์ PC และบนหน้าจอมือถือ
