ครั้งแรกในไทย ! กับการรวม 100 นักวิจัยและผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร (RUN TOP100) จาก 8 มหาวิทยาลัยในเครือข่ายพันธมิตรมหาวิทยาลัยเพื่อการวิจัย (RUN) ที่พร้อมร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยน เรียนรู้ กับผู้ประกอบการในวงการอุตสาหกรรมอาหาร ภายใต้กิจกรรม Table Talk – R&D For Growth ซึ่งจัดขึ้นในงาน FoodX – Business for Food Forum – Premiumisation Day 2025 ที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2568 ที่ผ่านมา
โดย 8 มหาวิทยาลัยในเครือข่าย RUN ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยมหิดล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำด้านการวิจัยของประเทศไทย
“รศ.ดร.ชาลีดา บรมพิชัยชาติกุล” ผู้อำนวยการสำนักงานเครือข่ายพันธมิตรมหาวิทยาลัยเพื่อการวิจัย (RUN Office) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ในปีนี้ RUN มีโครงการพัฒนาศักยภาพนักวิจัยที่มีความสามารถสูง ให้มีความเข้าใจ และมีความพร้อมที่จะทำงานร่วมกับภาคเอกชนในการนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ โดยงาน FoodX – Business For Food Forum – Premiumization Day 2025 เป็นเวทีนำร่อง ให้กับ 100 นักวิจัยชั้นนำ ผู้เชี่ยวชาญ ทางด้าน Supply Chain ของอุตสาหกรรมอาหาร ได้มีโอกาสมาร่วมพูดคุย แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เชื่อมโยงองค์วามรู้ทางวิชาการ งานวิจัย และนวัตกรรม จากมหาวิทยาลัยเครือข่ายอุตสาหกรรมอาหาร ผู้ประกอบการ และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องใน Food Value Chain เพื่อผลักดันให้เกิดการประยุกต์ใช้งานวิจัยไปสู่การใช้ประโยชน์กับภาคอุตสาหกรรมอาหารของประเทศ
ทั้งนี้ “ RUN Top 100” คือ อาจารย์ และนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร มีประสบการณ์ และ ความรู้เชิงลึกในการพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรมการผลิตและการแปรรูปอาหาร
ภายในงานดังกล่าวได้มีอาจารย์ นักวิจัย จาก 6 กลุ่มงานวิจัย ประกอบด้วย 1.การแปรรูปอาหารขั้นสูง (Advance Food Processing ) ได้แก่ การประมวลผล และ เทคโนโลยีการแปรรูปอาหารรูปแบบใหม่ ที่ช่วยรักษา ลดการสูญเสียคุณภาพอาหาร สามารถยืดอายุการเก็บรักษา และสร้างคุณประโยชน์เชิงหน้าที่ของอาหาร สร้างอาหารที่มีคุณสมบัติเฉพาะ เช่นการป้องกัน การกักเก็บ หรือนำส่งสารอาหารสำคัญ 2. การผลิตอาหารฟังก์ชั่น และส่วนประกอบอาหาร (Functional Food and Ingredients Production) ได้แก่ การออกแบบและ ผลิตผลิตภัณฑ์ฟังก์ชั่น หรือส่วนประกอบอาหาร เช่น โปรไบโอติก พรีไบโอติก และสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ส่งผลดีต่อ ร่างกาย 3. การออกแบบอาหารเฉพาะบุคคล (Personalized Food Design)คือการออกแบบกระบวนการผลิตอาหารให้ เหมาะสมกับความต้องการเฉพาะบุคคล หรือตามพฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้บริโภค เช่น อาหารสำหรับผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ นักกีฬา หรือ กลุ่มคนทำงาน เป็นต้น
4. บรรจุภัณฑ์อาหารฟังก์ชั่น(Functional Food Packaging) ที่มีลักษณะพิเศษ หรือบรรจุภัณฑ์อัจฉริยะที่สามารถรักษาคุณภาพยืดอายุอาหาร หรือสามารถแสดงสัญญาณบ่งชี้ระดับความสุก หรือความเน่าเสียของอาหาร 5. สื่อสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มมูลค่าอาหาร (Creative Content to Increase Value of Food) การออกแบบอาหาร การส่งเสริม Soft Power ด้านอาหาร เป็นต้น 6. โปรตีนทางเลือก (Alternative Protein) เช่น งานวิจัยด้านการผลิตแหล่งโปรตีนทางเลือก หรือการพัฒนาโปรตีนทางเลือกที่ปลอดภัย หรือการขยายสเกลการผลิตในระดับอุตสาหกรรม
“การที่อาจารย์ และนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญ Top 100 จาก 8 มหาวิทยาลัยในเครือข่าย RUN มาร่วมในกิจกรรม “ Table Talk – R&D For Growth ” ถือเป็นมิติใหม่ในการเชื่อมโยงนักวิจัยและผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมอาหาร โดยการเปิดพื้นที่ในแบบโต๊ะเจรจาธุรกิจ ที่ผู้สนใจที่เข้ามาชมงานสามารถเข้ามานั่ง พูดคุย แลกเปลี่ยนมุมมอง สอบถาม ขอคำแนะนำหรือกับนักวิจัยแต่ละกลุ่มทั้งร้อยท่าน หรือทำความรู้จักหาความร่วมมือ กับผู้ประกอบการในธุรกิจอาหาร ได้ตลอดทั้งวัน เป็นการสร้างโอกาสในการเปิดประตูในการพัฒนาธุรกิจอาหารด้วยเทคโนโลยี และนวัตกรรมขั้นสูงจากนักวิจัยไทย”
ตัวอย่างงานวิจัยจาก “ RUN Top 100 ” เช่น นวัตกรรมการพัฒนาเห็ดแครง จากจุฬา ฯ ที่นำเห็ดพื้นถิ่นของไทย มาพัฒนาเป็นแหล่ง โปรตีนและเพปไทด์ชีวภาพ ที่มีคุณสมบัติเพิ่มภูมิคุ้มกันและต้านอนุมูลอิสระ ด้วยเทคโนโลยีการสกัดแบบ Hi-Speed Extractor เพื่อให้ได้สารสกัดโปรตีนเข้มข้น และเทคโนโลยี Spray Dryer เพื่อเปลี่ยนเป็นผงโปรตีนที่มีความคงตัวสูง หรือ การผลิตผงปรุงรสอูมามิเห็ดแครงจากธรรมชาติ 100 % โดยไม่มีส่วนผสมเติมผงชูรสสังเคราะห์ (MSG-free) และสามารถใช้แทนผงปรุงรสจากเนื้อสัตว์ได้ เหมาะสำหรับผู้บริโภคกลุ่มวีแกน เด็ก และผู้สูงอายุที่ใส่ใจสุขภาพ
การพัฒนาโปรตีนทางเลือกจาก ม.นเรศวร ที่มีโครงการพัฒนาโปรตีนจากแมลงเพื่อการบริโภคในระดับอุตสาหกรรมแบบครบวงจร โดยใช้วัตถุดิบในประเทศไทย และมีเทคโนโลยีการผลิตของตัวเอง ที่เรียกว่า “ I-Sec Technology ” ซึ่งเป็นระบบอัตโนมัติ ผลิตได้ต่อเนื่อง สามารถแยกโปรตีนและทำให้เข้มข้นขึ้นได้ ไม่มีการใช้สารเคมีในกระบวนการผลิต และเป็น Zero Waste ที่ทุกส่วนจากการผลิตสามารถนำไปใช้ต่อได้
นอกจากนี้ยังมีการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์โพรไบโอติกสายพันธุ์ไทยเพื่อการจัดการภาวะเมตาบอริกซินโดรมจาก ม.เชียงใหม่ และฟิล์มบรรจุภัณฑ์เสริมฟังก์ชันถนอมอาหารและยืดอายุการเก็บรักษาจาก ม.ขอนแก่น
ด้าน รศ.ดร.ม.ล.พินิตพันธุ์ บริพัตร รองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม ม.ธรรมศาสตร์ ในฐานะประธานเครือข่ายพันธมิตรมหาวิทยาลัยเพื่อการวิจัย หรือ RUN กล่าวว่า RUN ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2558 เพื่อต้องการที่จะพัฒนาศักยภาพกำลังคนที่เป็นคณาจารย์รวมถึงนักวิจัย โดยส่งเสริมความร่วมมือของอาจารย์มหาวิทยาลัยชั้นนำทางด้านการวิจัยทั้ง 8 แห่ง และต่อยอดงานวิจัยออกไปสู่สังคมให้มากยิ่งขึ้น ซึ่งความร่วมมือของ RUN ในท้ายที่สุดคือพยายามที่จะสร้างระบบนิเวศการวิจัยให้ครบวงจรมากขึ้น โดยรวบรวมเอาคณาจารย์และนักวิจัยที่มีความสามารถเข้ามาอยู่ใน Forum หรือในเวทีเดียวกัน เพื่อที่จะขับเคลื่อนสังคมไปพร้อมกัน
ทั้งนี้การดำเนินงานในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา จะมีการประชุม RUN ในทุก ๆ ปี และมีเวทีในการช่วยพัฒนาศักยภาพนักวิจัยรุ่นใหม่ นักวิจัยรุ่นกลาง และเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันระหว่างนักวิจัยอาวุโสกับนักวิจัยรุ่นใหม่ รวมถึงมีกิจกรรมในการดึงแหล่งทุนภายนอกทั้งในและต่างประเทศ เข้ามาสนับสนุนโครงการวิจัยต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ซึ่งในทุก ๆ ปีจะมีการนำเสนอผลงานวิชาการและผลงานการวิจัยของ 8 มหาวิทยาลัยเครือข่าย โดยในช่วง 2-3 ปี ที่ผ่านมาRUN มุ่งเน้นสนับสนุนในเรื่องของพลังงานทดแทน ยานยนต์ไฟฟ้า (EV) และเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ส่วนในปี 2568 นี้ ได้มีผลักดันในเรื่องของนวัตกรรมอาหาร ซึ่ง RUN ได้มาร่วมนำเสนอผลงานในงาน FoodX – Business for Food Forum – Premiumisation Day 2025 อย่างไรก็ดีจากการประชุมล่าสุด มีการพูดถึงเรื่องของการจัดการภัยพิบัติ ดังนั้นในการจัดงานของ RUN ในปีหน้า อาจจะส่งเสริมในเรื่องของการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับภัยพิบัติทั้งด้านการจัดการภัยพิบัติ และการฟื้นฟูสภาพหลังภัยพิบัติ
สำหรับเทรนด์ด้านนวัตกรรมอาหาร รศ.ดร.ม.ล.พินิตพันธุ์ กล่าวว่า นวัตกรรมด้านอาหารมีความจำเป็นและสำคัญมาก ไม่ใช่เพียงแค่การวิจัยในเชิงนวัตกรรมเท่านั้น แต่มีความสำคัญในเรื่องของการสร้างความมั่นคงทางอาหารด้วย ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนานวัตกรรมอาหารที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุในประเทศไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ ดังนั้นเรื่องของอาหารไม่ได้สำคัญกับคนทั่วไปเท่านั้น แต่เกี่ยวข้องกับกลุ่มสูงวัยด้วยในแง่ของการพัฒนางานวิจัย และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับอาหารโดยเฉพาะ จึงต้องช่วยกันสร้างความมั่นคงให้กับสังคมไทยและประเทศไทย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกฝ่าย ทั้งรัฐบาล มหาวิทยาลัย หรือคนไทยทุกคนก็ต้องช่วยกันสนับสนุน.
