ปัจจุบัน “โดรน” หรือ “อากาศยานไร้คนขับ” ได้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อรองรับการใช้งานอย่างหลากหลายทั้งด้านความมั่นคง ทดแทนแรงงานในภาคการเกษตร ภาคการขนส่ง หรือให้ความบันเทิงด้วยการแปรอักษร และที่สำคัญคือภารกิจในด้านการสำรวจพื้นที่ ค้นหาและสามารถสร้างภาพถ่ายความละเอียดสูงได้
ผู้ประกอบการในหลายอุตสาหกรรมจึงให้ความสนใจในการนำเทคโนโลยีโดรนมาใช้ประโยชน์ในการดำเนินธุรกิจ แต่การจะตัดสินใจลงทุนซื้อโดรนมาใช้งาน สำหรับผู้ประกอบการรายย่อย SMEs หรือ Startup อาจจะเป็นเรื่องยาก เพราะไม่ต้องการลงทุนสูง ประกอบกับยังไม่คุ้นชินกับระบบการใช้งาน
บริษัท ไอครีเอทีฟซิสเตมส์ จำกัด (ICS) ผู้ร่วมพัฒนาโดรน Vilverin VL-340 จึงร่วมกับบริษัท เอ๊กซ์ฟาส จำกัด (XFAS) ผู้ให้บริการแพลตฟอร์มบริการข้อมูลดิจิทัลทางอากาศ เปิดตัวแพลตฟอร์ม “ XFAS ” หรือ “Everything Fast as Services” ขึ้น ในงาน “XFAS & Vilverin Demo Day” ณ อุทยานวิทยาศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา
โดย XFAS เป็นแพลตฟอร์มให้บริการเช่าระบบและข้อมูลดิจิตอลทางอากาศจากอากาศยานไร้คนขับแบบระบบสมาชิก (Subscription Service) ซึ่งมีทั้งแบบรายเดือนและรายปี ผู้ใช้บริการสามารถเช่าระบบอากาศยานไร้คนขับ และงานบริการการบินเก็บข้อมูลดิจิทัลทางอากาศ ทั้งภาพถ่ายความละเอียด, 3D Point Clouds และภาพวิดีโอแบบ Real-Time โดยจะได้รับบริการผ่านแพลตฟอร์มพร้อมระบบชำระเงินแบบออนไลน์ และการแจ้งงานให้กับทีม Operation พร้อมการพัฒนาระบบศูนย์กลางข้อมูล (Data Center) และการให้บริการด้านปัญญาประดิษฐ์ในการตรวจจับสิ่งที่สนใจ หรือส่งข้อมูลไปที่แพลตฟอร์ม DroneBox ด้วยการเชื่อมต่อผ่าน API โดย DroneBox จะแจ้งเตือนผู้ใช้งานให้ทราบผ่านอีเมลเมื่อผลลัพธ์พร้อมใช้งาน
ทั้งนี้แพลตฟอร์มดังกล่าวเป็นผลงานการพัฒนาของ ผศ.ดร.สุรเดช ตัญตรัยรัตน์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) หัวหน้าโครงการ และ ผศ.ดร.ดวงเดือน อัศวสุธีรกุล มหาวิทยาลัยนเรศวร ร่วมกับบริษัท แมพพิเดีย จำกัด ผู้พัฒนาแพลตฟอร์มประมวลผลภาพโดรนผ่านระบบคลาวด์ (Drone Box) ภายใต้การสนับสนุนทุนวิจัยและการผลักดันด้าน Business Model และเชื่อมโยง Ecosystem จากแผนงานกลุ่มดิจิทัลแพลตฟอร์ม หน่วยบริหารจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.)
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรรณรัช สันติอมรทัต ประธานคณะอนุกรรมการแผนงานกลุ่มดิจิทัลแพลตฟอร์ม บพข. กล่าวว่า โครงการนี้ บพข. ได้สนับสนุนทุนวิจัย Project Based ภายใต้แผนงานกลุ่มดิจิทัลแพลตฟอร์ม โดยได้มีการปรับโมเดลธุรกิจใหม่ทั้งหมด ซึ่งทางคณะอนุกรรมการฯ ของ บพข.ได้เข้ามาช่วยในการติดต่อหาเงินลงทุนจากเอกชน เพื่อสร้าง Ecosystem ในอีกรูปแบบ เพื่อผลักดันในงานวิจัยสามารถขยายผลไปสู่สเกลที่สูงขึ้น ก่อนที่จะนำไปสู่การลงทุนในรูปแบบของการผลิตแบบ Mass Production ที่ประสานกับกลุ่มอุตสาหกรรมของต่างประเทศ
“และจากความพยายามและความชำนาญเฉพาะตัวของทีมวิจัย มทส. ที่มีเป็นทุนเดิม ประกอบสิ่งที่เราผลักดันเพิ่ม ทำให้เกิดเป็นจิ๊กซอว์ที่ครบวงจร ทั้งในส่วนของ บริษัท ไอครีเอทีฟซิสเตมส์ จำกัด (ICS) จาก มทส. ที่ทำเครื่อง UAV และโปรแกรมควบคุมการบิน บริษัท เอ๊กซ์ฟาส จำกัด (XFAS) ให้บริการด้านอากาศยานอัตโนมัติกับลูกค้า และมี Dronebox แพลตฟอร์มประมวลผลภาพโดรนผ่านระบบคลาวด์ จากมหาวิทยาลัยนเรศวร ซึ่งเป็นอีกหนึ่งโครงการที่ได้รับทุนจาก บพข. และถือเป็นฟันเฟืองที่สำคัญที่เข้ามาเติมอีกส่วนในจิ๊กซอว์ใหญ่ เพื่อทำ Backend AI Analytics ภาพถ่ายความละเอียดสูง ทำให้โครงการวิจัยสามารถ Scale Up ให้นวัตกรรมอากาศยานไร้คนขับก้าวไปสู่การพัฒนาในระดับที่สามารถออกสู่ตลาดได้จริง”
อย่างไรก็ดี “XFAS” เกิดจากการต่อยอดขยายผลงานวิจัยของห้องปฏิบัติการ Autonomous Control and System Engineering ที่ได้พัฒนาอย่างต่อเนื่องมากกว่า 5 ปี ภายใต้ทุนสนับสนุนจากแผนงานกลุ่มดิจิทัลแพลตฟอร์ม บพข. และสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA จนเกิดเป็นนวัตกรรมระบบอากาศยานไร้คนขับขึ้นลงทางดิ่ง รุ่น Vilverin VL340 โดยการพัฒนาร่วมกับบริษัทด้านอากาศยานไร้คนขับในประเทศ อาทิ บริษัท XtremeComposite จำกัด และบริษัท ไอครีเอทีฟซิสเตมส์ จำกัด โดยอากาศยานประเภทนี้เหมาะกับภารกิจที่ต้องการบินนานและไกล ซึ่งสามารถครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ อาทิ การสำรวจแนวท่อก๊าซ การสำรวจสายส่งกำลังทางไฟฟ้า การสำรวจเหมืองขนาดใหญ่ การสำรวจรางรถ การสำรวจป่าและการประเมินคาร์บอนเครดิต และการทำแผนที่เมือง สำหรับโครงการ SmartCity เป็นต้น
ปัจจุบัน Vilverin VL340 พร้อมที่จะเป็นผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาดในระดับ TRL7 ซึ่งยังต้องดำเนินการขยายผลผลิตภัณฑ์นี้ในรูปแบบของธุรกิจเชิงพาณิชย์ให้ออกไปสู่การใช้งานจริงในตลาดอุตสาหกรรมต่าง ๆ ดังนั้น การต่อยอดการขยายผลงานวิจัยครั้งนี้จึงทำให้นวัตกรรมอากาศยานไร้คนขับก้าวไปสู่การพัฒนาในระดับ TRL9 และออกสู่ตลาดด้วยแพลตฟอร์มกลางในชื่อ XFAS (Everything Fast as Services)
สำหรับในงานเปิดตัวดังกล่าว ได้มีการสาธิตการใช้งานแพลตฟอร์มบริการข้อมูลดิจิทัลทางอากาศ XFAS ร่วมกับโดรน Vilverin VL-340 ในการสำรวจแผนที่ทางอากาศ การสำรวจอาคารสถานที่และบริเวณโดยรอบ และการสำรวจฟาร์มเซลล์แสงอาทิตย์เพื่อการซ่อมบำรุง แสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการวิจัย พัฒนาและการผลิตโดรนและแพลตฟอร์มการให้บริการข้อมูลทางอากาศของประเทศไทย ซึ่งนับเป็นอีกก้าวหนึ่งของความสำเร็จในการพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการไทยโดยการพัฒนาและต่อยอดผลงานวิจัยและนวัตกรรม
โดยแพลตฟอร์มบริการข้อมูลดิจิทัลทางอากาศ XFAS เปิดให้บริการแล้ว อัตราค่าบริการ 5,000 – 120,000 บาท ครอบคลุมการให้บริการภาพถ่ายความละเอียดสูง แผนที่เมืองสามมิติ ทำแผนที่ป่าสามมิติ แผนที่การเติบโตของพืช โมเดลสิ่งก่อสร้างและประเมินปริมาตรกองสินค้า
