โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ ม.ขอนแก่น สู่ความเป็นเลิศด้านการรักษาภาวะเส้นเลือดสมองแดงดำเชื่อมต่อผิดปกติ (AVM) ด้วยเทคนิคผ่านสายสวน เผยพร้อมเป็นศูนย์ฝึกอบรมและวิจัยทางการแพทย์ เพื่อพัฒนาแพทย์รุ่นใหม่ให้สามารถดูแลโรคหลอดเลือดสมองซับซ้อนได้ในระดับสากล
อ.นพ.ภูมิธรรม ลิมวัฒนานนท์ ประสาทศัลยแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีร่วมรักษาระบบประสาทโรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า โรคหลอดเลือดสมองผิดปกติชนิด AVM (Arteriovenous Malformation) คือภาวะที่ หลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำในสมองเชื่อมต่อกันผิดปกติ จนเกิดการไหลเวียนของเลือดผิดทิศทาง เลือดจะไหลแรงเกินไปในบริเวณที่ผนังหลอดเลือดเปราะบาง ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการแตกหรือเลือดออกในสมอง
ทั้งนี้ AVM เป็นโรคที่ท้าทายอย่างมาก เพราะไม่สามารถใช้แนวทางรักษาเดียวกับโรคหลอดเลือดสมองทั่วไปได้ ต้องอาศัยทีมแพทย์ที่มีความชำนาญเฉพาะทาง ในการวางแผนที่ละเอียดรอบคอบ และใช้เทคโนโลยีขั้นสูง
“ผมมักเปรียบ AVM ว่าเหมือน ‘ระเบิดเวลาที่ซ่อนอยู่ในสมอง’ เพราะไม่มีใครบอกได้ว่าจะระเบิดเมื่อไร การรักษาจึงไม่ต่างจากการกู้ระเบิด ต้องอาศัยทั้งความแม่นยำ และประณีตที่สุด ทุกการขยับของมือคือความเสี่ยง เพราะเส้นเลือดสมองมีขนาดเล็กและเปราะมาก ความผิดพลาดเพียงเล็กน้อยอาจหมายถึงชีวิตของผู้ป่วย”
อ.นพ.ภูมิธรรม กล่าวว่า การรักษา AVM ต้องอาศัยทีมสหสาขาที่ทำงานประสานกันอย่างใกล้ชิด ทั้งแพทย์รังสีร่วมรักษาระบบประสาท ศัลยแพทย์ประสาท วิสัญญีแพทย์ และพยาบาลเฉพาะทางในห้องผ่าตัด ทุกขั้นตอนต้องแม่นยำราวกับการทำงานของวงออเคสตร้าที่ไม่มีโอกาสเล่นผิดแม้เพียงโน้ตเดียว
การรักษา AVM นับเป็นหนึ่งในความท้าทายสูงสุดของโรงพยาบาลศรีนครินทร์ เพราะต้องอาศัยทั้งเทคโนโลยีล้ำสมัยและความเชี่ยวชาญเฉพาะทางระดับสูง ทีมแพทย์ต้องทำงานร่วมกันแบบสหสาขา เพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างแม่นยำและปลอดภัยที่สุดในทุกขั้นตอน ดังนั้น โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จึงเป็นโรงพยาบาลที่เพียบพร้อมในการรักษาโรคที่มีความซับซ้อนอย่าง AVM โดยทางโรงพยาบาลสามารถรักษาได้ 3 แบบคือ 1.การผ่าตัดเป็นการเปิดกะโหลกเข้าไปที่รอบ ๆ และยกหลอดเลือดออกจากสมองออกมา แต่นับว่าวิธีการผ่าตัดนี้มีความเสี่ยงสูง 2. วิธีรักษาด้วยการฉายแสง และ 3.การรักษาด้วยเทคนิคทางสายสวน
ส่วนเทคนิคที่ใช้ในการรักษา AVM เรียกว่า การรักษาแบบผ่านสายสวนหลอดเลือด (Endovascular Treatment)เป็นวิธีรักษาแบบไม่มีแผลและไม่ต้องเปิดกะโหลกศีรษะ ทำให้มีข้อดีคือ “ไม่มีแผล หัตถการไม่นาน กลับบ้านไว”
ด้าน รศ.นพ.พิชเยนทร์ ดวงทองพล ประธานศูนย์ความเป็นเลิศหลอดเลือดสมองโป่งพอง (NVIS) โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า “โรค AVM เป็นโรคที่อัตราการเสียชีวิตสูงและมีความเสี่ยงระหว่างการรักษา ที่สำคัญคือค่าใช้จ่ายในการรักษาค่อนข้างสูง ในฐานะที่เราตั้งเป้าหมายเป็นทีมนำและเป็นที่พึ่งของผู้ป่วยด้านประสาทศัลยศาสตร์ เราจึงมีวิสัยทัศน์ที่จะเป็นศูนย์โรคหลอดเลือดสมองที่มีมาตรฐานเทียบเคียงระดับโลก และเป็นศูนย์ความเป็นเลิศสำหรับโรคหลอดเลือดสมอง โดยมีเป้าหมายสำคัญคือจะต้องบริหารการรักษาที่ดี ลดการเสียชีวิต ลดเรื่องของทุพพลภาพและทำให้ผู้ป่วยมีการฟื้นตัวที่ดีขึ้น”
โรงพยาบาลศรีนครินทร์จึงไม่เพียงเป็นโรงพยาบาลตติยภูมิของภาคอีสานและในกลุ่มแม่น้ำโขงผ่านการระบบการส่งต่อที่ไร้รอยต่อ แต่ยังเป็นศูนย์ฝึกอบรมและวิจัยทางการแพทย์ เพื่อพัฒนาแพทย์รุ่นใหม่ให้สามารถดูแลโรคหลอดเลือดสมองซับซ้อนได้ในระดับเดียวกับสากล
“ความท้าทายของเราไม่ใช่เพียงการรักษาผู้ป่วยแต่ละรายให้สำเร็จ แต่ยังต้องยกระดับการเข้าถึงการรักษา โดยหวังว่าในอนาคตผู้ป่วยจะสามารถเข้าถึงอุปกรณ์ที่จำเป็นได้อย่างเท่าเทียมและสร้างความยั่งยืนได้” รศ.นพ.พิชเยนทร์ กล่าว
อ.นพ.ภูมิธรรม กล่าวอีกว่า การรักษา AVM ไม่ใช่แค่เรื่องของเทคนิค แต่คือ“ศิลปะของการรักษาที่ละเอียดอ่อนระหว่างแพทย์กับชีวิตคนไข้” บทบาทสำคัญในการมุ่งสู่ความเป็นเลิศด้านการรักษาโรคหลอดเลือดสมองผิดปกติชนิดซับซ้อน AVM ด้วยหัตถการแผลเล็กผ่านเทคนิคสายสวนหลอดเลือด จึงอยู่ภายใต้นิยามที่ว่า “เราต้องการให้ผู้ป่วยไทยเข้าถึงการรักษามาตรฐานโลก โดยไม่ต้องไปรักษาต่างประเทศ”
นอกจากนี้โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พร้อมที่จะเป็นที่ฝึกอบรมของแพทย์ใช้ทุนศัลยกรรมประสาท ซึ่งเป็นหน้าที่ของหน่วยภาควิชาศัลยศาสตร์ประสาทเพื่อผลิตหมอผ่าตัดสมองใหม่ ๆ เพื่อตอบแทนคนภาคอีสาน และผลิตศัลยแพทย์เพื่อไปอยู่โรงพยาบาลอื่น ๆ ต่อไป
